TY - JOUR ID - 78249 TI - تحلیل خوانش تصویری مولوی و سهروردی از مفهوم اسارت پرندۀ روح (داستان‌های پرندگان در مثنوی و رساله‌های تمثیلی) JO - مجله ادیان و عرفان JA - JRM LA - fa SN - 2228-5563 AU - حق شناس, مریم AU - اسپرهم, داود AD - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه‌طباطبایی AD - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه‌طباطبایی؛ Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 53 IS - 1 SP - 23 EP - 42 KW - پرنده KW - تصویر KW - روح KW - سهروردی KW - مولانا DO - 10.22059/jrm.2020.305214.630082 N2 - در عرفان و فلسفه گزارۀ هبوط روح همواره در تصویر پرنده نمود یافته است. مولانا و سهروردی از این تمثیل، بارها برای بیان مقاصد خویش بهره بردند. این جستار با بررسی داستانِ پرندگان در مثنوی و رساله­های تمثیلی سهروردی ­چون عقل سرخ، صفیر سیمرغ، آواز پرجبرئیل، لغت موران و قصۀ غربت غربی نشان می‌دهد که دو عامل اسباب تمایز این تصاویر تمثیلی را رقم می­زند؛ ابتدا حالات و موقعیت­های گوناگون شناسا است؛ اینکه ادراک شناسا از یک پدیدار به واسطۀ شرایط خاصی که در آن قرار می‌گیرد، متفاوت خواهد بود؛ بنابراین، رمزهایی که در داستان­های رمزی ممثل می­شوند، به فراخور مراتب روحی فرد متنوع خواهند بود. دوم پدیده و تجلی آن در سطح آگاهی است؛ اینکه آگاهی سبب می‌شود پدیده در شکل خاصی نمود پیدا کند. به‌این‌ترتیب، یک گزارۀ واحد یا یک معنی ثابت و کهن همانند «اسارت روح» می‌تواند در ارتباط با سه عامل شناسا، پدیده و زبان در قالب تصاویر رمزی متنوع بروز یابد. UR - https://jrm.ut.ac.ir/article_78249.html L1 - https://jrm.ut.ac.ir/article_78249_b3313dd09ebbd12282652bb80fa3d61a.pdf ER -