Analysis and Study of Iconographic Devotional Carpets of Guābādi Dervishes in the Qajar Period

Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor, Department of Graphic Arts, Shushtar Art College, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

2 MA Student, Department of Art Research, Shushtar Art College, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

Abstract

The Dervishes, a prominent branch of Sufism in Iran and followers of the Ni'matullahi order, played a significant role in promoting asceticism and spirituality in society. In Iranian carpet weaving in the 11th century AH, carpet imagery with religious and mystical themes became prominent, especially in Kerman, Gonabad, and Kashan. These works reflected concepts related to Sufism and asceticism, and artistically, they also drew upon Iranian tradition and modern European art in terms of composition, perspective, and visual techniques. The main question of the article is: How did the iconography of the Guābādi Dervishes in the Qajar period manifest as an artistic-religious tool in carpets, and what concepts, symbols, and visual elements did it possess? The aim is to examine and analyse the religious iconographic carpets of the Guābādi Dervishes in the Qajar period. The research employed a qualitative, descriptive-analytical approach, collecting data through library studies and a review of reputable scientific articles. The findings indicate that these motifs, in addition to reflecting mystical beliefs, played a key role in preserving and transmitting mystical concepts, utilizing elements of Iranian art, and were also inspired by European art in the application of visual effects. These carpets have served as a means of conveying spiritual messages and cultural concepts

Keywords

Main Subjects

References

آهنی، الهه، یعقوب‌زاده، آزاده، و وندشعاری، علی. (۱۳۹۵). مطالعه قالی‌های درویشی دوره قاجار با تأکید بر قالی‌های نورعلیشاهی. فصلنامه علمی ـ ترویجی پژوهش هنر، ۶ (۱۲)، ۱۲۸-۱۱۹.
ادورادوویچ برتلس، یوگینی. (۱۳۸۷). تصوف و ادبیات تصوف (ترجمۀ سیروس ایزدی). تهران: انتشارات امیرکبیر.
اعتضادی، لادن. (۱۳۸۹). هنر و زیبایی در عرفان ایران. تهران: نشر حقیقت.
الهی، پازوکی، عبدالکریمی، بیژن؛ عبدی، ناهید. (۱۴۰۱). رمز و نشانه در کلاه‌ها و سرپوش‌های صوفیان ایران. مطالعات عرفانی (مجله علمی دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی دانشگاه کاشان)، ۳۵، ۵-۳۴.
بهارلو، علیرضا. (۱۴۰۳). شمایل‌نگاری مذهبی در هنر قاجار. تهران: مؤسسه تألیف و نشر آثار هنری.
تناولی، پرویز. (۱۳۶۸). قالیچه‌های تصویری ایران. تهران: انتشارات سروش.
حسن‌بیگی، علی. (۱۳۸۹). گنابادیه: عقاید و تاریخ. قم: انتشارات سبط‌النبی.
خواجه‌احمدعطاری، آشوری، اربابی و کشاورزآفشار، مهدی. (۱۳۹۶). تأثیر جایگاه غرب بر قالی‌های دورة قاجار. مجله گلجام، ۳۱ (۴)، ۵-۲۰.
رستمی فرهی، نسرین. (۱۴۰۱). تحلیل رابطة معنایی عناصر گل و مرغ در نگارگری دورة قاجار با عرفان مولانا. مجله پژوهش‌های ادب عرفانی، ۱۶ (۱)، ۴۵-۶۷.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (۱۳۵۷). جستجو در تصوف ایران. تهران: انتشارات امیرکبیر.
سلطانی‌گنابادی، میرزا محمدباقر. (۱۳۷۹). رهبران طریقت و عرفان. تهران: انتشارات حقیقت.
شایسته‌فر، مهناز  (1384) کاربرد مفاهیم مذهبی در خط نگاره‌های قالی‌های صفوی، نشریه پژوهش هنر اسلامی، ۱۳۸۴، شماره ۳
شایسته فر، مهناز و طیبه صباغ پورآرانی (1390) بررسی قالی‌های تصویری دوره قاجار (موجود در موزه فرش ایران) ، نشریه باغ نظر، سال هشتم پاییز ۱۳۹۰، شماره ۱۸، صفحات 63-74
آهنی، لاله؛ یعقوب‌زاده، آزاده و وندشعاری، علی (1395) مطالعه قالی‌های درویشی دوره قاجار با تأکید بر قالی‌های نورعلیشاهی، دوفصلنامه علمی-ترویجی پژوهش هنر، سال ششم، شماره دوازدهم، پاییز و زمستان 1395، صفحات 119-129
صالحی بروجنی، نیره. (۱۳۹۰). بررسی تاریخی هویت فرهنگی سلسله دراویش نعمت‌الهی گنابادی (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). دانشگاه الزهرا (س)، تهران.
عمید، حسن. (۱۳۶۳). فرهنگ فارسی عمید. تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
کاظمی حسینی، نواب، سیدمحمدحسین. (۱۴۰۰). واکاوی مسأله شمایل‌نگاری در هنر اسلامی در چیستی شمایل‌نگاری مکتوب. مجله مبانی نظری هنرهای تجسمی، ۶ (۱۱)، ۶۰-۷۵.
کیانی، محسن. (۱۳۶۹). تاریخ خانقاه در ایران. تهران: انتشارات طهوری.
گرابار، آ. (۱۳۷۸). تأملی در هنر قاجاری و اهمیت آن (و. کاووسی، مترجم). گلستان هنر، ۴ (۴)، ۹۵-۹۸.
نیکوبخت، قاسم‌زاده، سیدعلی. (۱۳۸۷). سمبولیسم نور و رنگ در عرفان ایرانی-اسلامی. نشریه مطالعات عرفانی، ۳۵ (۸)، ۱۸۵-۲۱۵.
Religions and Mysticism
Volume 58, Issue 1
(Spring & Summer 2025)
September 2025
Pages 199-224

Files

Share

How to cite

Statistics