Qur'anic - narrative study of the approach of "Dhikriya" to the prayer and invocation

Document Type : Research Paper

Authors

1 assistant Professor at the university of Sistan and Baluchetan, Zahedan

2 Associate professor of religions and mysticism, The Department of Quran and Hadith Sciences, University of neyshabur;

3 Associate professor of religions and mysticism, The Department of adyan and erfan Sciences, University of Sistan & Balouchestan

4 master of Quran and Hadith Sciences, University of Sistan & Balouchestan

Abstract

Prayer is a special order of Islam and a measure of acceptance of deeds. The esoteric cult, "Dhikriya", which has been formed in Balochistan since about five centuries ago, claims that what is order in Islam is "Dhik", and the translation of the "Salat" to prayer, which begins with Takbir and finishes with Salam, and contains some special actions and recitation, is a corruption has been committed by Iranians. Therefore, the prayer with its agreed shape and practical method, is abrogated and atheistic.  This view is against Qur'anic verses: "When you have established the prayer, remember Allah standing, sitting, and on your sides" and "establish the prayer of My remembrance", which differentiate between Dhikr and prayer; and also with the repeated narrations like "one, who leaves the prayer intentionally, is disbeliever". The study of history and behaviors of the "Dhikriya" shows that their beliefs and behaviors are far from the Qura'n and narrations, and has been originated from Indian esotericism. 

Keywords


[1]. قرآن کریم، ترجمۀ محمد مهدی فولادوند.
[2]. احمد، سید نصیر (2003م). تفسیر ذکر وحدت، کراچی، آل پاکستان مسلم ذکری انجمن.
[3]. آسیابادی، احتشام الحق (1989م). ذگری دین کی حقیقت، تربت پاکستان، مجلس تحفظ ختم نبوت.
[4]. ابن حنبل، احمد (1421ق). المسند، بیروت، مؤسسۀ الرسالۀ.
[5]. ابن کثیر، اسماعیل (1412ق). تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالمعرفۀ للطباعة والنشر والتوزیع.
[6]. احمدزائی کمبران، نصیرخان (2001م). تاریخ بلوچ و بلوچستان، کویته، یونائتد پرنترز.
[7]. استرآبادی، محمد بن علی (؟). احکام القرآن، تهران، مکتبۀ المعراجی.
[8]. اسعدی، محمد (1388ش). «بررسی اجمالی فرقه ذکریه». پژوهش­های منطقه­ای، پژوهشگاه بین المللی المصطفی، شماره2، صص157ـ187.
[9]. اشرفی، امیر رضا و الهام فردوسی (1389ق). «معناشناسی صلوة در قرآن» قرآن شناخت، قم، موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، شماره5، صص75ـ108.
[10]. افشار، ایرج، (1371ش). بلوچستان و تمدن دیرینۀ آن، تهران، سازمان چاپ و انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی.
[11]. بجارانی بزنجو، جی ایس (؟). نور تجلی، بی­جا، بی­نا.
[12]. بخاری، محمد بن اسماعیل (1401ق). الجامع الصحیح، بیروت، دارالفکر للطباعۀ والنشر والتوزیع.
[13]. بلوچ، حمید، (2009م). مکران، کراچی، سید هاشمی ریفرینس لائبریری.
[14]. بلوچ، عبدالحق (1992م). ذکری مسئله، لاهور، دارالعروبه منصوره.
[15]. بلوچ، عبدالغنی (1996م). ذکری فرقه کی تاریخ، کراچی، آل پاکستان مسلم ذکری انجمن.
[16]. بیضاوی، عبدالله بن محمد (1418ق). انوار التنزیل و اسرار التأویل، بیروت، دار إحیاء التراث العربی للطباعۀ والنشر والتوزیع، الطبعۀ الأولی.
[17]. بیهقی، أحمد بن الحسین (؟). السنن الکبری، بیروت، دارالفکر.
[18]. ترمذی، محمد بن عیسی (1395ق). سنن الترمذی، تحقیق، احمد محمد شاکر، مصر: شرکة مکتبة و مطبعة مصطفی البابی.
[19]. جزیری، عبدالرحمن و دیگران (1419ق). الفقه عل المذاهب الأربعة و مذهب أهل البیت(ع)، بیروت، دارالثقلین، الطبعة الأولی.
[20]. جصاص، احمد بن علی (1405ق). احکام القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
[21]. جعفری، علی اکبر (1363ش). کوچ و بلوچ، بی­جا، سخن.
[22]. جعفری، یعقوب (1376ش). تفسیر کوثر، قم، انتشارات هجرت.
[23]. حداد عادل، غلامعلی (1386ش). دانشنامۀ جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی.
[24]. حر عاملی، محمد بن حسن (1414ق). وسایل الشیعة، قم، مؤسسۀ آل البیت لإحیاء التراث.
[25]. حسنی، عبدالحی (1410ق). نزهۀالخواطر و بهجۀ المسامع و النواظر، دکن، حیدرآباد.
[26]. حسینی جرجانی، سید امیر ابوالفتح (1404ق). آیات الاحکام، تهران، انتشارات نوید.
[27]. درازئی، اسحاق (؟). ذکری کون هین، کراچی، عبدالرحیم بلوچ.
[28]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن، تحقیق صفوان عدنان الداوودی، بیروت، الدارالشامیه.
[29]. رحمان، علی (1914م). تذکره علمای هند، لکهنو، بی­نا.
[30]. محمدی ری­شهری، محمد (1425ق). موسوعۀ العقائد، قم، دارالحدیث للطباعة والنشر.
[31]. سرافرازی، عباس (1390ش). «فرقه مذهبی ذکریه در بلوچستان» پژوهش­نامۀ تاریخ اسلام، پژوهشکدۀ تاریخ اسلام، صص49ـ74.
[32]. سیوطی، جلال الدین (؟). الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، بیروت، دارالفکر.
[33]. شافعی، محمد بن ادریس (؟). احکام القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیة.
[34]. شهزاده، محمد ایوب (1973م). ثنای مهدی، کراچی، ذکری مهدوی استیودنتس آرگنایزیشن.
[35]. صدوق، محمدبن علی (؟). من لایحضره الفقیه، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی، الطبعة الثانیة.
[36]. طباطبائی، محمد حسین (؟). المیزان فی تفسیرالقرآن، ترجمۀ: سیدمحمدباقر موسوی همدان، قم، دفتر انتشارات اسلام‏.
[37]. طوسی، محمد بن حسن (1407ق). تهذیب الأحکام، تحقیق: سید حسن موسوی، تهران، دارالکتب الاسلامیۀ.
[38]. ــــــــــ (1364ش).­­­­­­­­­­ الخلاف، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
[39]. عسقلانی، ابن حجر (؟). فتح الباری، بیروت، دارالمعرفة للطباعة والنشر، الطبعۀ الثانیة.
[40]. فخر رازی، محمد بن عمر (؟). تفسیر مفاتیح الغیب، بی­جا، بی­نا.
[41]. قرطبی، محمد بن احمد (1384ق). الجامع لأحکام القرآن، تحقیق احمد البردونی، قاهره، دارالکتب المصریه.
[42]. قصرقندی، شیخ محمد (؟). درّ وجود، کتابخانۀ آسیابادی، تربت پاکستان، نسخه خطی.
[43]. کلینی، محمد بن یعقوب (1388ش). الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
[44]. کیاهراسی، علی بن محمد (1405ق). احکام القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیه.
[45]. گنابادی، سلطان محمد (1408ق). تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، بیروت، موسسة الاعلمی.
[46]. لاری، عزیز (1972م). حقیقت نور پاک و سفرنامه مهدی، کراچی، به کوشش ملا مزار عومرانی.
[47]. مجلسی، محمد باقر (1403ق). بحارالانوار الجامعة لدرر اخبارالائمة الاطهار، تحقیق: محمدباقر بهبودی، بیروت، مؤسسه الوفاء.
[48]. مدیر شانه­چی، کاظم (1382ش). آیات الأحکام، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، چاپ سوم.
[49]. مغربی، نعمان (1383ق). دعائم الاسلام، قاهرۀ، دارالمعارف.
[50]. مقداد سیوری، جمال الدین (1343ش). کنزالعرفان فی فقه القرآن، تهران، المکتبة الرضویة.
[51]. ملا اعظم (؟). سیر جهانی، تربت پاکستان، کتابخانه آسیابادی، نسخه خطی.
[52]. ملا عبدالمجید، (؟). ذکری مذهب اور اسلام، تربت پاکستان، مجلس تحفظ ختم نبوت.
[53]. ملا کمالان، هوت، (؟). معراج نامه، تربت پاکستان، کتابخانه آسیابادی، نسخه خطی.
[54]. ملکی تبریزی، میرزا جواد آقا (1372ش). اسرار الصلوة، تهران،  انتشارات پیام آزاد.
[55]. مولائی شیدایی، میر رحیم دادخان (1371ق). بلوچستان مین مهدوی تحریک، سند: بزم ادب، شهدادپور.
[56]. ناصح، علی احمد، غلامحسین اعرابی و وفاء نصرالله (1393ش). «بررسی و نقد دیدگاه‌های قرآنی و حدیثی قرآنیون اهل سنت» پژوهش­نامه معارف قرآنی، دانشگاه علامه طباطبایی، سال پنجم، شماره16، صص153ـ159.
[57]. نوری، سیدعیسی (2010م). ذکری تحریک مختصر تاریخ و تعارف، تربت پاکستان، الذاکرین ویلفئیر فاوندیشین.
[58]. ـــــــــــ (2000م). ذکر وحدت، تربت پاکستان، الذاکرین ویلفئیر فاوندیشین.
[59]. نیشابوری، مسلم بن حجاج (1398ق).  الجامع الصحیح، بیروت، دارالفکر.
[60]. هوشنگ (1989م). شوهاز، لندن، بی­نا.