The similarity of prismatic interpretation of Attar of the fall of Adam and the fall of Iblis

Document Type : Research Paper

Authors

1 PhD candidate in Persian Literature, Razi University

2 PhD Persian Literature, Faculty of Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran

Abstract

Mystical writers and poets have taken an interpretive view of the Qur'an and hadith. From Attar's point of view, for example, Adam is adorned with his servitude and Iblis is the embodiment of divine hatred. Thus, one of the prominent themes in his works is the commentaries on "the creation of Adam and His descent from Heaven" and "The Devil's disobedient and his fall from highness." In this research, we seek to find the answer to this question based on hermeneutic theory and through content description and analysis: What is the form, method, structure, and endowments of Attar from the fall of Adam and Iblis’s driving out of divine court? In this study, we will see that he has interpreted these two issues in a prismatic and similar way, which undoubtedly reflects his particular view of the contrast between Adam and Iblis.

Keywords


[1]. قرآن کریم.
[2]. امام علی‌بن‌ابی‌طلب(ع)(1372). نهج‌البلاغه، به اهتمام سید رضی، ترجمه سیدجعفر شهیدی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
[3]. ابراهیم‌تبار، ابراهیم (1394). «ابلیس در جهان بینی عطّار»، فصلنامۀ ادبیّات عرفانی و اسطوره‌شناسی، شمارۀ 40، صص 23ـ1.
[4]. احمدی، بابک (1395). ساختار و تأویل متن، چاپ هجدهم، تهران، مرکز.
[5]. ــــــــــــــ. (1396). حقیقت و زیبایی درس‌های فلسفۀ هنر، چاپ سی و چهارم، تهران، مرکز.
[6]. ابن‌أبی­جمهور، محمدبن‌زین­الدّین‏ (1405ق). عوالی اللّئالی العزیزیّة فی الأحادیث الدّینیّة، تصحیح و تحقیق مجتبی عراقی، ج4، چاپ اول، قم، دار سیدالشّهداء.
[7]. افلاکی، شمس‌الدّین احمد (1393). مناقب‌العارفین، ج1، به کوشش تحسین یازیجی، چاپ پنجم، تهران، دنیای کتاب.
[8]. اکرمی، میرجلیل و هادی دینی (1397). «تجلّیات عرفانی مبارزه با نفس در مثنوی­های عطّار»، دو فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی زبان و ادب فارسی، شمارۀ 238، صص 48ـ27.
[9]. بیات، محمدحسین (1391). «هرمنوتیک و تأویل آیات قرآن کریم»، فصلنامۀ سراج منیر، شمارۀ 7، صص 46ـ10.
[10]. جامع‌التّفاسیر نور 1/2. دائرةالمعارف چند رسانه‌ای قرآن کریم، (؟)، قم، مرکز تحقیقات علوم کامپیوتری علوم اسلامی.
[11]. جاویدانه، بهادر (1389). «دفاع از ابلیس نزد برخی از اکابر صوفیان»، پژوهشنامۀ فرهنگ و ادب، شمارۀ 10، صص 161ـ134.
[12]. جرجانی، سید شریف (؟). معجم التّعریفات، تحقیق و درایة محمد صدّق المنشاوی، بدون نوبت چاپ، قاهرۀ، دارالفضیلة.
[13]. خرّمشاهی، بهاءالدّین (1376). قرآن شناخت مباحثی در فرهنگآفرینی قرآن، چاپ چهارم، تهران، طرح نو.
[14]. داودی‌مقدّم، فریده (1389). «تحلیل حکایت دیدار موسی و ابلیس در عقبة طور در متون عرفانی»، فصلنامۀ تخصّصی پیک نور زبان و ادبیّات فارسی، شمارۀ دوم، صص 77ـ60.
[15]. دهخدا، علی­اکبر (1372). لغتنامة دهخدا، چاپ اول، تهران، دانشگاه تهران.
[16]. ریتر، هلموت (1388). دریای جان، ترجمۀ عباس زریاب خویی و مهرآفاق بایبوردی، چاپ سوم، تهران، الهدی.
[17]. سلطانی، منظر و فاطمه شریفی (1394). «بررسی و تبیین اندیشه‌های عرفانی عطار نیشابوری»، عرفانیّات در ادب فارسی، شمارۀ 23، صص 67ـ41.
[18]. عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1366). دیوان عطّار، به اهتمام و تصیح تقی تفضلی، چاپ چهارم، [تهران]، علمی و فرهنگی.
[19]. ــــــــــــــــــــــــــــــ (1370). تذکرةالاولیا، به تصحیح و توضیح محمد استعلامی، چاپ ششم، تهران، زوار.
[20]. ــــــــــــــــــــــــــــــ (1388). الهی­نامه، به تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ پنجم، تهران، سخن.
[21]. ــــــــــــــــــــــــــــــ (1391). منطق­الطیر، به تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ یازدهم، سخن.
[22]. ــــــــــــــــــــــــــــــ (1392 الف). اسرارنامه، به تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ ششم، تهران، سخن.
[23]. ــــــــــــــــــــــــــــــ (1392 ب). مصیبت­نامه، به تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ یازدهم، تهران، سخن.
[24]. فروزانفر، بدیع‌الزمان (1361). احادیث مثنوی، چاپ سوم، تهران، امیرکبیر.
[25]. فؤاد عبدالباقی، محمد (1364). المعجم­المفهرس لالفاظ القرآن­الکریم، قاهره،
مطبعة دارالکتب المصریّة.
[26]. معرفت، محمدهادی (1388). علوم قرآنی، چاپ دهم، قم، مؤسسۀ فرهنگی تمهید.
[27]. کبیر مدنی شیرازی، سید علی‌خان‌بن‌احمد (1409ق). ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، ج‏7، به تصحیح محسن حسینی امینی، چاپ اول، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[28]. کربای، آنتونی (1393). «هرمنوتیک»، دانشنامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، تألیف ایرنا ریما مکاریک، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، چاپ پنجم، تهران، آگه، صص 466ـ461.
[29]. کُربن، هانری (1395). ارض ملکوت، ترجمۀ انشاءالله رحمتی، چاپ اول، تهران، سوفیا.
[30]. مجلسی، محمدتقی (1414ق). لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه، ج8، قم، اسماعیلیان.
[31]. واینسهایمر، جوئل (1393). هرمنوتیک فلسفی و نظریۀ ادبی، ترجمۀ مسعود علیا، چاپ سوم، تهران، ققنوس.