Analytical Comparison of the Denials of Akhbari Scholars of the Safavid era Relying on the Derayat Nesar of Mohammad Alam ol-Hoda

Document Type : Research Paper

Authors

1 - Phd candidate, Department of Persian language and literature, University of Isfahan

2 Associate Professor, Department of Persian language and literature, University of Isfahan

Abstract

Mohammad Alam ol-Hoda (1039-1115 AH), the eldest son of Mullah Mohsen Feyz Kashani, criticized Sufism in his treatise Derayat Nesar. This treatise is one of the denials of the Safavid era that its literary prose and poetic aspects have not been considered. A group of Shiite scholars and jurists in the mentioned era, in order to establish Shiism and defend the Islamic Shari'a, started a Sufi rivalry. All of them used simple and unpretentious language, but in the meantime, Alam al-Huda used three different types of prose. This article tries to examine the famous denials and comparative analysis of common themes, to introduce the treatise on literature, its literary values ​​and prose style, and finally to show all the denials studied in this research. Relying on a lot of journalism, they have attacked Sufism, and the only work that, in addition to quoting many verses and hadiths, has paid attention to the use of literary arrays and ornaments to attract the audience's attention, is the wisdom of Nisar Mohammad Alam al-Huda.
 

Keywords


[1]. آقاحسینی، حسین؛ همتیان، محبوبه (1394). نگاهی تحلیلی به علم بیان.تهران، سمت.
[2]. آقانوری، علی(1387). عارفان مسلمان و شریعت اسلام. قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
[3]. تهرانی، آقا بزرگ (بی تا). الذریعه إلی تصانیف­الشیعه. مکتبه الطهوری و مطبعه الغری النجف.
[4]. رسول جعفریان(1393). تاریخ ایران از آغاز اسلام تا زمان صفویان. ج دوم، تهران، علم.
 [5]. ـــــــــــ (1388). سیاست و فرهنگ روزگار صفوی. ج دوم، تهران، علم.
[6]. ـــــــــــ (1379). صفویه در عرصه دین و فرهنگ و سیاست. جلد دوم، قم، پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه.
[7]. ــــــــــــ (1377). میراث اسلامی ایران. دفتر دوم، قم، کتابخانۀ آیه الله العظمی مرعشی نجفی.
[8]. ـــــــــــــ (1371). ده رسالۀ محقق بزرگ فیض کاشانی. اصفهان، انتشارات مرکز تحقیقات علمی و دینی امیرالمؤمنین.
 [9]. ــــــــــــــ (1370). د ین و سیاست در دورۀ صفوی. قم، انتشارات انصاریان.
 [10]. ـــــــــــ (1369)، «رویارویی فقیهان و صوفیان در عصر صفویان». کیهان اندیشه، ش33، آذر و دیماه، صص101-127.
 [11]. الحر العاملی، محمد‌بن‌حسن (1400ق). الاثنا عشریه. نمقه و علق علیه و اشرافه علی طبعه: سید مهدی ازوردی و شیخ محمد درودی، قم، دارالکتب العلمیه.
[12]. حسینی اشکوری، سید احمد (1374). «وصف­العلمای محمد علم‌الهدی». دفتر دوم میراث اسلامی ایران به اهتمام رسول جعفریان، قم، کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی.
[13]. خوش­نویس، حمید (1383)، «معرفی ردیه­های نگاشته شده بر تصوف». نشریه آینۀ پژوهش، ش85، فروردین و اردیبهشت، صص109-118.
 [14]. زرین­کوب، عبدالحسین (1394). ارزش میراث صوفیه. چ هفدهم، تهران، امیرکبیر.
 [15]. ـــــــــــــ (1393). دنبالۀ جست‌وجو در تصوف ایران. چ سیزدهم، تهران: امیرکبیر.
[16]. ــــــــــــــ (1383). تصوف ایرانی در منظر تاریخی آن. ترجمه­ مجدالدین کیوانی، تهران، سخن.
[17]. درایتی، مصطفی (1391). فهرستگان نسخه­های خطی ایران(فنخا). ج 11، تهران، سازمان اسناد و کتابخانه­های ملی جمهوری اسلامی ایران.
[18]. شمیسا، سیروس (1386). سبک­شناسی نثر. چ دهم، تهران، میترا.
[19]. شوشتری، محمد جواد (1385)، «تصوف در آینۀ دانشمندان اسلامی». مجله کتاب نقد، ش 39، تابستان، صص 225-254.
[20]. شیرازی، صدرالدین (1381). کسر اصنام الجاهلیه. تصحیح، تحقیق و مقدمۀ محسن جهانگیری، با اشراف سید محمد خامنه­ای، تهران، انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
[21]. سلمی، عبدالرحمن محمد‌بن‌الحسین (1369). مجموعه آثار سلمی: مسألۀ صفات الذاکرین و المتفکرین. محقق و مصحح: ابوالمحفوظ الکریم المعصومی، تهران، نشر دانشگاهی.
[22]. عبدی، حسین و سید مهدی زرقانی (1396). «تحلیل گفتمانی رساله­های ردیه بر تصوف عصر صفوی». فصلنامه ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا. تهران، سال نهم، ش 16، بهار و تابستان، صص119-144.
[23]. عروج‌نیا، پروانه و دیگران (1393). تاریخ و جغرافیای تصوف. چ دوم، تهران، نشر کتاب مرجع.
[24]. علم‌الهدی، محمد (1107ق). درایت ‌نثار. تهران، مجلس شورای اسلامی، شمارۀ 2079.
[25]. فیض، علی­رضا (1386). «شرح احوال و آثار فیض کاشانی». نشریه رهنمون، ش 23و 24، تابستان و زمستان، صص7-34.
[26]. فیضی، مصطفی (1371). کلیات فیض کاشانی. جلد اول، قم، اسوه.
[27]. قزوینی، ابوالحسن ( 1367)، فوائد الصفویه، تصحیح مریم میراحمدی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
[28]. قمی، محمد طاهر (1336). تحفه الاخیار. (بی جا): انتشارات نور.
 [29]. مجلسی، مولی محمد باقر (1391ق). عین الحیوه. با مقدمۀ سید ابراهیم میانجی، قم، کتابفروشی اسلامیه.
[30]. مرعشی، سید شهاب­الدین (1388ق). معادن الحکمه فی مکاتیب­الائمه تألیف محمد‌بن‌محسن‌بن‌مرتضی کاشانی. ج اول، تهران، کتابخانۀ وزیری یزد.
[31]. مقدس اردبیلی(1386). حدیقه الشیعه. ویراست و تحقیق کریم فیضی، قم، دلشاد.
[32]. موسوی، سید جلال(1396). تصوف عصر صفوی و ادبیات آن دوره. تهران، امیرکبیر.
[33]. میرلوحی، سید محمد(1374). «سلوه الشیعه و قوه­الشریعه». چاپ شده در میراث اسلامی ایران، دفتر دوم، به کوشش شیخ احمد عابدی، قم، کتابخانه آیه الله مرعشی.
[34]. نسفی، عزیزالدین(1386). انسان الکامل. مصحح ماریژان موله، تهران، طهوری.
[35]. نصیری، محمد ابراهیم‌بن‌زین‌العابدین(1373). دستور شهریاران. به کوشش محمد نادر نصیری مقدم، تهران، انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمد افشار یزدی.
 [36]. نیومن، اندرو (1379). «برداشت‌های ملاگونه از روش­های صوفیانه در ایران اواخر سده یازدهم: بحث­هایی دربارۀ حلیّت غنا». جلد اول میراث تصوف از لئوناردو لویزن، مترجم مجدالدین کیوانی، تهران، نشر مرکز.
[37]. یوسف­پور، محمدکاظم (1380). نقد صوفی: بررسی انتقادی تاریخ تصوف با تکیه بر اقوال صوفیان تا قرن هفتم هجری. تهران، روزنه.
[38]. http: //www.dlib.ical.ir (1397/2/28).