Ontology in the first and second mystical traditions

Document Type : Research Paper

Authors

1 Professor of Persian Language and Literature, University of Isfahan

2 Assistant Professor of Persian Language and Literature, University of Isfahan;

Abstract

Ontological issues are one of the pillars of understanding mystical views and explaining the differences between mystical traditions. In fact, the mystics' view of the universe influences their views on other issues and directs their actions and transactions. Accordingly, the important and fundamental question in this regard is what are the principles of the issues related to the understanding of universe in the intellectual system of different mystics? In this article, patterns and examples related to the ontology in the point of view of mystics of the first and second mystical traditions are analyzed. The findings show that the mystics of these two traditions have a fundamental difference of opinion about the universe: following philosophers and scholars of Kalām, the mystics of the first tradition have based their ontological foundations on the theory of Vasā’et, but the mystics of the second tradition not only do not believe in this theory, they have opposed this theory and those who believe in it.

Keywords


[1]. ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1380). قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[2]. ابن‌سینا (1381). الاشارات و التنبیهات، تحقیق مجتبی زارعی، قم: بوستان کتاب.
[3]. ـــــــ (1383). رساله در حقیقت و کیفیت سلسله موجودات و تسلسل اسباب و مسببات، تصحیح موسی عمید، همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
[4]. ابن‌سینا (1405ق). شفا (الهیات)، راجعه و قدم له: ابراهیم مدکور، تحقیق الأب قنواتی، سعید زاید قم: کتابخانۀ آیت الله مرعشی نجفی.
[5]. ابن‌عربی، محمدبن علی (؟). الـفتوحات المکیة، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
[6]. ــــــــــــــ (1370). فصوص الحکم، مصحح: ابوالعلاء عفیفى‏، چاپ دوم، تهران: انتشارات الزهراء.
[7]. داماد، میرمحمدباقر (1356). قبسات، به اهتمام مهدی محقق و دیگران، تهران: دانشگاه تهران.
[8]. رازی، فخرالدین (1370). المباحث الشرقیة فی علم الالهیات و الطبیعیات، قم: بیدار، 1370.
[9]. ـــــــــــــــــ (1384). شرح الاشارات والتنبیهات، مقدمه و تحقیق علیرضا نجف‌زاده، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
[10]. رازی، فخرالدین و طوسی، نصیرالدین (۱۴۰۵). تلخیص المحصل، بیروت: دار الاضواء.
[11]. روزبهان بقلی (1374). شرح شطحیات، تصحیح هانری کربن، چاپ سوم، تهران: انتشارات طهوری.
[12]. روزبهان ثانی، ابراهیم‌بن‌صدرالدین (1382). تحفة أهل العرفان، تصحیح جواد نوربخش، تهران: انتشارات یلدا قلم.
[13]. سنایی، ابوالمجد مجدود‌بن‌آدم (1383). حدیقة الحقیقة و شریعة الطریقة، تصحیح مدرس رضوی‏، چاپ ششم، تهران: دانشگاه تهران.
[14]. سهروردی، یحیی‌بن‌حبش (۱۳۷۲). مجموعه مصنفات شیخ اشراق، به اهتمام نجف‌قلی حبیبی، هانری کربن و حسین نصر، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه).
[15]. شبستری، شیخ محمود (1382). گلشن راز، تصحیح کاظم دزفولیان، تهران: طلایه.
[16]. شهرزوری، محمد‌بن‌محمود (۱۳۷۲). شرح حکمه الاشراق، تصحیح حسین ضیایی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[17]. صدرالدین شیرازی، محمد‌بن‌ابراهیم (؟). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
[18]. عطار نیشابوری، فرید الدین (1385). مصیبت‌نامه، تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنى‏، چاپ هفتم، تهران: زوار.
[19]. عفیفی، ابوالعلاء (1370). تعلیقۀ فصوص الحکم، چاپ دوم، تهران: انتشارات الزهراء.
[20]. عمید، موسی (1383). مقدمۀ رساله در حقیقت و کیفیت سلسله موجودات و تسلسل اسباب و مسببات، همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
[21]. عین‌القضات همدانی (1962م). شکوى الغریب عن الأوطان إلى علماء البلدان، تحقیق عفیف عسیران، پاریس: دار بیبلیون.
[22]. غزالی، محمد‌بن‌محمد (1382). تهافت الفلاسفه، تحقیق دنیا سلیمان، تهران: شمس تبریزی.
[23]. غفاری، محمدخالد (۱۳۸۰). فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق شهاب‌الدین سهروردی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
[24]. فارابی، محمد‌بن‌محمد (1389). عیون المسائل، همراه با المباحث والشکوک و رسالۀ الاسماء المفرده کندی، با مقدمۀ محمد برکت، تهران: میراث مکتوب.
[25]. فلوطین (1413ق). اثولوجیا، تحقیق عبدالرحمن بدوی، قم: بیدار.
[26]. قطب‌‌الدین‌ شیرازی‌، محمود‌بن‌مسعود (۱۳۸۳). شرح حکمه الاشراق، به اهتمام مهدی محقق و عبدالله نورانی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
[27]. قونوی، صدرالدین (1381). اعجاز البیان فی تفسیر ام القرآن، قم: بوستان کتاب.
[28]. ــــــــــــــــــ (1375). النفحات الإلهیة، تحقیق محمد خواجوی، تهران: مولی.
[29]. ــــــــــــــــــ (1416ق). المراسلات بین صدر الدین القونوی و نصیرالدین طوسی، تحقیق گوردون شوبرت، بیروت.
[30]. مغربی، شمس‌الدین محمد تبریزی (1358). دیوان کامل شمس مغربی، تصحیح ابو طالب میرعابدینی‏، تهران: انتشارات زوار.
[31]. مولوی، جلال‌الدین محمد (1384). دیوان کبیر شمس، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: طلایه.
[32]. ــــــــــــــــــ (1390). مثنوی معنوی، تصحیح رینولد ا.نیکلسون، تهران: هرمس.
[33]. میرباقری فرد، سید علی‌اصغر (1391). «عرفان عملی و نظری یا سنّت اوّل و دوم عرفانی؟ (تأمّلی در مبانی تصوف و عرفان اسلامی)»، نشریه پژوهش‌های ادب عرفانی (گوهر گویا)، 6(2)، 65-88.
[34]. میرباقری فرد، سید علی‌اصغر و رئیسی، احسان (1396). «شیوۀ تبیین سنت و مشرب عرفانی، نمونه مطالعاتی: عزیز نسفی». ادبیات عرفانی، 9(16)، 171-202.
[35]. میری، سید محسن (1388). «دیدگاه‌های غزالی دبارۀ قاعدۀ الواحد و نقد آنها»، نشریه اسراء، سال اول، شمارۀ 2، 41-63
[36]. نجف‌زاده، علیرضا (1384). مقدمۀ شرح الاشارات و التنبیهات رازی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
[37]. نسفی، عزیز (1386)، الانسان الکامل، تصحیح ماریژان موله؛ چاپ هشتم، تهران: انتشارات طهوری.