طریقه ی احمد غزالی از طوس تا تِلِمسان

نویسندگان

1 موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران،دانشیار

2 دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، دانشجوی دکتری

چکیده

بر پایه‌ی نسبت خرقه‌ی شاه نعمت ‌الله ‌ولی در شجره‌نامه‌اش، طریقه‌ی احمدغزالی که رفتن این طریقت به مغرب از مسلّمات تاریخ است با چند واسطه به شیخ ابومدین در تلمسان الجزایر می‌رسد. وپس از او نیز با‌ میانجیگری مشایخی به شاه نعمت ‌الله ‌ولی در ایران می‌رسد. ابن‌عربی به عنوان پدرعرفان نظری، ابومدین را در جای‌جای نوشته-هایش گرامی داشته و با عنوان شیخنا یا ابوالّنجا از او یاد می‌کند. فخرالّدین عراقی صوفی مکتب خراسان نیز پس از فراگرفتن فصوص‌الحکم نزد صدرالدین قونیوی کتاب خود به نام لمعات را بر سنّت سوانح العشاق احمدغزالی می‌نویسد که قونیوی پس‌ از خواندن لمعات آن را شرح فصوص معرفی می‌کند. با یافتن مستنداتی دالّ بر نسَب طریقتی شاه نعمت الله می‌توان بر گسترش طریقت شیخ احمدغزالی تأکید کرد که بیشتر در قالب آثار نوشته‌ شده‌ی پس ‌از ابومدین قابل مشاهده است. نوشتار پیش‌رو به یکی از این زنجیره‌ها یعنی شیخ ابوالبرکات، شاگرد شاگردِ احمدغزالی اختصاص دارد. احتمالها مورد بررسی قرارگرفت و میزان اعتبار آنها با یادکرد دلیلها مشخص شد.

کلیدواژه‌ها