میثاق در قرآن و عهد جدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد ادیان و عرفان تطبیقی دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 استادیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

یکی از مفاهیم بنیادی مشترک در مسیحیت و اسلام مفهوم "میثاق" است. اهمیت و جایگاه این مفهوم در این دو دین موجب طرح این پرسش می‌شود که آموزۀ میثاق چیست و ناظر بر چه نوع رابطه‌ای میان خدا و انسان در این دو دین است. در پاسخ به سؤال مذکور و با بررسی تطبیقی و تحلیلی این فرضیه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد که در هر دوی آن‌ها میثاق به معنی رابطه‌ایی دو جانبه میان خدا و انسان است و مفاد اصلی آن عبارت از این است که خداوند به انسان حیات می‌دهد و وظیفۀ انسان در قبال آن اطاعت از اوست. در مسیحیت انواع میثاق مطرح است اما در اسلام تنها یک نوع میثاق وجود دارد. این پژوهش به این نتیجه می‌رسد که منظور از میثاق در مسیحیت خود حضرت مسیح (ع) است اما در اسلام بیشتر توجه به نوع انسان‌ است و پیامبر تنها مذکِر است.

کلیدواژه‌ها


[1]. قرآن کریم.
[2]. ابن اثیر، مبارک بن محمد (1364). النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، قم، انتشارات اسماعیلیان.
[3]. آلوسی، سید محمود (1415ق). روح‌المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیه.
[4]. الیاده، میرچا (1372). رساله­ایی در تاریخ ادیان، ترجمۀ جلال ستاری، تهران، انتشارات سروش.
[5]. ـــــــــــــ (1374).  فرهنگ و دین، ترجمۀ هیئت مترجمان، تهران، انتشارات طرح نو.
[6]. توفیقی، حسین (1384). آشنایی با ادیان بزرگ، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
[7]. تیواری، کدارنات (1381). دین‌شناسی تطبیقی، ترجمۀ مرضیه شنکائی، تهران، انتشارات سمت.
[8]. جوادی آملی، محمد (1383). تفسیر تسنیم، قم، مرکز نشر اسراء.
[9]. حاجتی شورکی، سید محمد؛ طاهری آکردی، محمدحسین (1393). «واکاوی تأثیرپذیری مسیحیت و اسلام»، نشریۀ معرفت ادیان، سال ششم، زمستان1393، شمارۀ1، پیاپی21.
[10]. دهخدا، علی‌اکبر.  لغت‌نامه دهخدا، تهران، موسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
[11]. رابرت سون، آرچیبالد (1378). عیسی. اسطوره یا تاریخ، ترجمۀ حسین توفیقی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
[12]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1392). ترجمۀ فارسی مفردات راغب، ترجمۀ حسین خداپرست، نوید اسلام.
 [13]. سلیمانی، عبدالرحیم (1382). پسر خدا در عهدین و قرآن، قم، انتشارات موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
[14]. ــــــــــــــ (1382). درآمدی بر الهیات تطبیقی اسلام و مسیحیت، قم، کتاب طه.
[15]. صدرالمتألهین (1375). الشواهدالربوبیه، ترجمه و تفسیر جواد مصلح، چاپ دوم، تهران، انتشارات سروش.
[16]. طباطبایی، سید محمدحسین (1384). تفسیر المیزان، ترجمۀ محمدباقر همدانی، قم، جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم.
[17].  کتاب مقدس، عهد عتیق و عهد جدید (1920). ترجمۀ قدیم، لندن، انتشارات انجمن کتاب مقدس.
[18]. کلباسی اشتری، حسین (1395). پیمان الهی در عهد عتیق، پایگاه پاسخگویی به مسائل دینی.
[19]. کونگ، هانس (1386). متفکران بزرگ مسیحی، گروه مترجمان، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات دانشگاه ادیان و مذاهب.
[20]. مبلغی آبایی، عبدالله (1373). تاریخ ادیان و مذاهب جهان، انتشارات منط.
[21]. محمدیان، بهرام (1381). دایرة‌المعارف کتاب مقدس، تهران، انتشارات سرخدار.
[22]. میشل، توماس (1377). کلام مسیحی، ترجمۀ حسین توفیقی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
[23]. میلر، ویلیام (1981م). تاریخ کلیسای قدیم در امپراطوری روم و ایران، ترجمۀ علی نخستین، تهران، انتشارات حیات ابدی.
[24]. Cothenet Édouard (2013). Paul, serviteur de la nouvelle Alliance, éditions du Cerf.
[25]. Hodge, Charles (1901). Systematic theology. Study Historical Book; Flavius Josephus Anthropology.
[26]. Kadi Al-Qadi, Waded (2003). The Primordial Covenant and Human History in the Quran. Proceeding of the American Philosophical Society. Vol. 147, No. 4, pp. 332-338.
[27]. Lafon Guy (2004). Une foi d'alliance. À propos de Jean 1, Revue théologique de Louvain, 35ᵉ année, fasc. 2, pp. 217-229.
[28]. Lumbard, Joseph E.B. (2015). Covenant and Covenants in the Qur’an. Journal of Qur’anic Studies 17.2, 1–23 Edinburgh University Press.
[29]. Malcolm. Smith (2002). The Power of the Blood Covenant- Uncover the Secret Strength in God's Eternal Oath, Harrison House, Tulsa, Oklahoma.
[30]. Weinfeld, M. (2012). The Covenant of Greant in the Old Testament and in the Ancient near East. Proceeding of the American Oriental Society, Vol. 90, No. 2 (Apr – Jun), 1970.