این گفتار با عنوان «خاستگاه سخن از نگاه مولوی» با مقدمهای در موضوع غیبی و وحیانی بودن خاستگاه سخن و اصالت کلام نفسی یا کلام الله ـ بر پایهی اصول و مبانی کلام اشعری ـ و با تأکید بر ارزش و اعتبار ویژهی سخن و جایگاه موجودات به عنوان کلمات خداوند در قلمرو هستیشناسی مولوی آغاز میشود و جایگاه ساحت ازلی و ابدی الهی را به عنوان سرچشمهی اصیل و راستین و خالق و مالک سخن، همچنین گوینده و شنوندهی حقیقی سخن که سرانجام سخن بدان بازمی گردد، مینمایاند. ماهیت نسبت کلمهی خلّاقهی (کن) با سایر مراتب هستی و پیوند ناگسستنی و ذاتی آفرینش با کلمه و رابطهی زبان و هستی از مسائل مطرح در این بخش است. در ادامه با تفصیل بیشتر به این پرسش بنیادین که چگونه در قلمرو الوهیت، کلام نفسی که به عالم غیب، جهان حقیقت و معنی و به عبارتی به بالاترین تراز وجودی تعلق دارد، در جهان آفرینش و عالم شهادت عیان و آشکار میگردد، میپردازد.
بدین ترتیب در دو فصل جداگانه موقعیت هستی شناسانهی سخن و پیوند، ارتباط و نسبت کلام الله یا کلام نفسی و ازلی خداوند با: 1. اَلست و میثاق ازلی 2. انسان کامل مورد بررسی قرار میگیرد.