تأثیر پیتر برگر در رویکردهای جامعه‌شناسی‌دین در زمان‌ معاصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه کاشان

2 استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه کاشان

3 پژوهشگر مؤسسۀ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ‏ریزی

چکیده

پیتر برگر (1929) جامعه‌شناسی است که سالیان بسیار از چشم‌انداز جامعه‌شناختی و الهیاتی به بررسی دین پرداخته و منشأ ‌تأثیرات بسیاری در جامعه‌شناسی دین بوده است.
برگر از پیشگامان گسترش نظریۀ عرفی‌شدن و موثرترین آن‏هاست و اندیشه‌هایش در این باب همچنان مورد استفادۀ بسیار طرفداران این ایده است؛ گرچه تعدیل و تغییر موضعش دربارۀ عرفی‌شدن نیز - به دلیل اهمیت جایگاهش- ‌تأثیر بسزایی در افول این جریان گذاشته است. از طرفی، وی با گسترش دیدگاهش دربارۀ تکثر در جهان مدرن، بر دیدگاه‌های نوین در جامعه‌شناسی دین، ‌تأثیرگذار بوده است. اندیشه‌های برگر دربارۀ جهان نمادین نیز امروزه به‏طور گسترده‌ای توسط مفسران متون مقدس و جامعه‌شناسان دین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این مقاله سعی شده است با استناد به منابع اصلی و تطبیق داده‌ها، جایگاه اندیشه‌ها و نقش پیتر برگر در قالب چهار مبحث، جریان عرفی‌شدن، افول جریان عرفی‌شدن، مبحث کثر‌ت‌گرایی و رهیافت نمادین به دین،  بررسی شود.

کلیدواژه‌ها


[۱] برگر، پیتر ال. (۱۳۸۰).  افول سکولاریسم، ترجمه افشار امیری، تهران، پنگان.
[۲] ---------- (۱۳۷۷). «ب‍ر خ‍لاف‌ ج‍ریان»، ترجمه حسین قاضیان، ‏ک‍ی‍ان‌، آبان و دی، شماره‌ ۴۴، صص30-34.
[۳] ---------- و برگر، بریجیت و کلنر، هانسفرید(۱۳۸۱). ذهن بی خانمان، ترجمه محمد ساوجی، تهران، نشر نی.
[۴]---------- و توماس لاکمن(۱۳۷۵). ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمه فریبرز مجیدی، تهران،  نشر مرکز.
[۵] جلایی‌پور، محمدرضا و دیوی، گریس(۱۳۸۶). «پس از سکولاریزاسیون»، آئین، خرداد، شماره ۷،‌ صص ۵۹-۶۱.
[۶]  جلیلی، هادی(۱۳۸۳). تأملاتی جامعه‌شناسانه درباره سکولار شدن، تهران،طرح نو.
[۷] شجاعی‌زند، علیرضا(۱۳۸۰). دین، جامعه و عرفی‌شدن: جستارهایی در جامعه‌شناسی دین، تهران، نشر مرکز.
[۸] ---------- (۱۳۷۸). «تعریف دین و معضل تعدد»، نقد و نظر،  تابستان و پائیز، شماره ۱۹ و ۲۰، صص ۲۳۴-۲۹۷.
[۹] همیلتون، ملکوم(۱۳۸۷). جامعه‌شناسی‌دین، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، نشرثالث.
[۱۰] یوسف‌زاده، حسن(۱۳۸۸). بررسی تحول آرای پیتر برگر درباره دین و عرفی‌شدن، قم، انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
 
]11[ Berger, Peter L.; (2006), “Religion in Globalizing World” Monday, December 4, key west, Florida. [On Line]:http://www .pewforum. org/Politics-and-Elections/Religion-in-a Globalizing-World(2).aspx
]12[ ---------- ; (2000), “Reflections of an Ecclesiastical Expatriate” In The Christian Century, Vol. 107, No. 24, October, pp. 964–969. [On Line]: http://www.religion-online.org/showarticle.asp?title=232
]13[ ----------.; (1998), “Protestantism and the Quest of Certainty” In The Christian Century, Vol. 115, Issue: 23, pp. 782–796. [On Line]: http://www.religion-online.org/showarticle.asp?title=239
]14[ ----------.; (1997), “Epistemological Modesty”, An Interview with Peter Berger In The Christian Century, Vol. 114, Issue: 30, pp. 972+. [On Line]: http://www.religion-online.org/showarticle.asp?title=240
]15[ ----------.; (1996), “Secularism in Retreat”, The National Interest, Issue: 46. Pp. 3+, [On Line]: http://nationalinterest.org/article/secularism-in-retreat-336.
]16[ ----------.; (1990),  The Sacred Canopy: Elements of a Sociological Theory of Religion, 19th ed. Faber and Faber, London..
]17[ ----------.; (1981), The Other Side of God: A Polarity in World Religions, Garden City, NY: Anchor Books.
]18[ ----------.; (1979 a), The Heretical Imperative: Contemporary Possibilities of Religious Affirmation, Garden City, NY: Anchor/Doubleday.
]19[ ----------.; (1979 b), Facing up to Modernity, penguin books, harmondsworth.
]20[ ----------.; (1969), The Social Reality of Religion, London: Faber and Faber.
]21[ ---------- ;(1967), The Sacred Canopy: Elements of a Sociological Theory of Religion, Garden city: Doubleday.
]22[ Davie, Grace; (2007), The Sociology of Religion, London: Sage.
]23[ Eisenstadt, Shmuel Noah; (2000), Multiplemodernities, American Academy of Arts and Sciences.
]24[ Gager, John G. (1975), Kingdom and Community: The Social World of EarlyChristianity, Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
]25[ Giddens, Anthony; (2006), Sociology, 5th ed. Cambridge, UK: Polity Press. Hunt, Stephen (2005), Religion and everyday life, London; New York: Rutledge.
]26[ Meeks, Wayne A. (1972) ‘The Man from Heaven in Johannine Sectarianism’, Journal of Biblical Literature, 91, pp. 44–71.
]27[ Pickett, Raymond (1997), The Cross in Corinth: The Social Significance of the Deathof Jesus, Sheffield: Sheffield Academic Press.
]28[ Woodhead, Linda and Heelas, Paul; (2001), Peter Berger and the study of religion,London :Routledge.