تحول وجودی انسان در قرآن و عهد جدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار مؤسسة پژوهشی حکمت و فلسفة ایران

چکیده

از موضوعات مهم در ادیان توحیدی، سعادت و کمال انسان است. این سعادت در اسلام و مسیحیت، تحول کمالی انسان به‏سوی خدای متعال و نزدیک شدن به اوست. حقیقت این تحول از منظر قرآن کریم و عهد جدید، تحولی وجودی و حقیقی و البته تشکیکی و به بیان این دو متن مقدس «حیات و تولد جدید»، «هجرت به جانب خداوند» و «نورانی شدن» است. اما به‌رغم این اشتراکات، با توجه به تفاوت بنیادین الهیات و انسان‌شناسی اسلام و مسیحیتِ مبتنی بر نوشته‌های پولس، این موضوع در این دو سنت نقاط افتراق نیز، دارد. در اسلام، همة بحث پیرامون نزدیک شدن به خدای متعال است، اما در مسیحیت، مقصود از نزدیک شدن، همانندی با مسیح، یکی شدن با خدا، حضور در خانواده الهی و فرزند خدا شدن است. در اسلام، قرب بیشتر مبتنی بر ایمان و عمل صالح است، اما در مسیحیت، قرب، همچون ایمان، اعطایی است.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم

    1. ادی، ولیم، (1973).  الکنز الجلیل فی تفسیر الانجیل، چاپ دوم، بیروت، مجمع الکنائس فی الشرق الاردنی.
    2. اسحق ساکا، المطران، (2003). تفسیر القداس، چاپ سوم، بیروت، منشورات دیر مار یعقوب البرادعی.

    3. آندرهیل، اولین، (1384). عارفان مسیحی، مترجم: احمدرضا مؤیدی و حمید محمودیان، چاپ اول، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.

    4. انس الامیرکانی، جیمس، (1890). نظام التعلیم فی علم اللاهوت القویم، چاپ اول، جلد دوم، قاهره، مطبعة الامیرکان.

    5. انجمن کتاب مقدس ایران، (1996). کتاب مقدس، چاپ اول، تهران، انتشارات ایلام.

    1. باسیم، بولس، (1991). معجم اللاهوت الکتابی، چاپ دوم، بیروت، دار المشرق.

    7. بارکلی، ولیم، (1987). تفسیر العهد الجدید، رسالة الرومیة، چاپ اول، قاهره، دار الثقافه.

    1. برانتل، جورج، (‎۱۳۸۱). آئین کاتولیک، ترجمة حسن قنبری، چاپ اول، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
    2. بوریس بوبرینکسیوی، (1999). معجم اللاهوت الارثوذکسی، چاپ اول، طرابلس، المنشورات الارثوذکسیة مکتبة السائح.
    3. بطرس، عبدالملک، طمس، الکساندر، مطر، ابراهیم، (1995). قاموس الکتاب المقدس، چاپ دوم، قاهره، دار الثقافة.
    4. تیسن، هنری، (؟). الهیات مسیحی، مترجم: ط. میکائلیان، چاپ (؟)، تهران، حیات ابدی.
    5. جماعة من اللاهوتیین، (1986). تفسیر الکتاب المقدس، چاپ اول، جلد ششم، بیروت، النفیر.
    6. جوادی آملی، عبدالله، (1387). تفسیر تسنیم، چاپ اول، قم، اسراء.
    7. جوادی آملی، عبدالله، (‎۱۳۷۴). تفسیر موضوعی قرآن کریم، سیرة رسول اکرم (ص)، چاپ اول، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجاء، اسراء.
    8. سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، (1389). سرشت انسان در اسلام و مسیحیت، چاپ اول، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب.
    9. صدرالدین شیرازی، محمد، (1360). اسرار الآیات، مقدمه و تصحیح: محمد خواجوی، چاپ سوم، تهران، انتشارات انجمن حکمت و فلسفه ایران.
    10. ــــــــــــــــــــــــ، (1363).المبدأ‌و المعاد، ‌چاپ اول، تهران، انتشارات مؤسسة‌ مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل با همکاری دانشگاه تهران.
    11. ـــــــــــــــــــــــــ، (1366). تفسیر القرآن الکریم، چاپ اول، جلد سوم و چهارم و هشتم، قم، بیدار.
      1. ـــــــــــــــــــــــــ، (‎۱۹۸۱). الحکمة المتعالیة فی‌الاسفار العقلیه الاربعه، چاپ دوم، جلد سوم، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
      2. طباطبایی، محمد حسین، (1414 ق). المیزان فی تفسیر القرآن, چاپ دوم، جلد اول و پانزدهم، بیروت, مؤسسة اعلمی.
      3. طبرسی، فضل بن حسن، (1988). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم، جلد اول، بیروت، دار المعرفة للطباعة و النشر.
        1. الفغالی، خوری بولس، (1995). المدخل الی الکتاب المقدس، چاپ اول، جلد پنجم، بیروت، المکتبة البولسیة.
        2. کاکایی، قاسم، (‎۱۳۸۱). وحدت وجود به روایت ابن عربی و مایستر اکهارت، چاپ اول، تهران، هرمس.
        3. کرنز، ارل، (1994). سرگذشت مسیحیت در طول تاریخ، مترجم: آرمان رشیدی، چاپ اول، تهران، آموزشگاه کتاب مقدس.
        4. گریدی، جوان، (1377). مسیحیت و بدعت­ها، مترجم: عبدالرحیم سلیمانی، چاپ اول، قم، طه.
        5. لین، تونی، (1380). تاریخ تفکر مسیحی، مترجم: روبرت آسریان، چاپ اول، تهران، فرزان روز.
        6. المسکین، الاب متی، (1992). شرح رسالة القدیس بولس الرسول الی اهل رومیة، چاپ سوم، قاهره، دیر القدیس انبا.
        7. ــــــــــــــــــــ، (1990). شرح انجیل القدیس یوحنا، چاپ سوم، قاهره، دیر القدیس انبا.
        8. مجلسی، محمدباقر، (1403 ق). بحارالانوار، چاپ چهارم، جلد نود و هشتم، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
        9. مصباح یزدی، محمدتقی، (‎۱۳۷۶). اخلاق در قرآن، چاپ اول، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
        10. مطهری، مرتضی، (؟). جهان‌بینی توحیدی،‌ چاپ (؟)، قم، صدرا.
        11. ـــــــــــــــ، (؟). ولاءها و ولایت­ها، چاپ (؟)، قم، صدرا.
        12. مکدونلد، ولیم، (1998). تفسیر الکتاب المقدس للمؤمن، چاپ دوم، بیروت، دار الثقافة.
        13. مک‌گراث، آلیستر، (1385). درآمدی بر الهیات مسیحی، مترجم: عیسی دیباج، چاپ اول، تهران، کتاب روشن.
        14. هنری، متی، (2002). التفسیر الکامل للکتاب المقدس، چاپ چهارم، قاهره، مطبوعات ایجلز.
        15. یاسپرس، کارل، (‎۱۳۶۳). آگوستین، مترجم: محمدحسن لطفی، تهران، خوارزمی.
          1. Aquinas, Thomas, ( 2006). Summa Theologia, New York, Cambridge university press.
          2. Barton, John and John Muddiman, (2001). The oxford Bible Commentary, New York, Oxford University press.
          3. Bastian, R. J., (2003). “Purgatory” in: New Catholic Encyclopedia, VOL. 11, P. 1034.
          4. Buttrick, George Arthur, (1952). The Interpreter’s Bible: the Holy Scriptures, (VOL. 10, 11), New York: Abingdon Press.
          5. Chapman, Geoffrey, (2000). The New Jerome Biblical Commentary, London, oxford.
          6. D. L. Alexander, (1995). Christian Spirituality: Five Views of Sanctifications, Downers Gorve, IL: InterVarsity press.
          7. Funish. V. D., (1968). Theology and Ethics in Poule, Nashville, TN: Abingdon.
          8. Jean Michel Maldame, (2005). “Vision Beatific” in: Encyclopedia of Christian Theology, VOL. 3, pp. 1686-7.
          9. Duper, Louis, (2004). Unio Mystica, The State and the Experience, New York, Oxford University press.

    46. Murata, Sachiko, (1992). The Tao of Islam, Albany, suny press.

    47. Peterson. David, (1995). Possessed by God, a New Testament theology of sanctification, Michigan, W. B. Eerdmans.