مبانی معرفت‌شناختی دیدگاه ولترستورف دربارة معقولیت باورهای دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفة دین دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد فلسفة دین دانشگاه تهران

چکیده

یکی از رهیافت‌هایی که در معرفت‌شناسی دینی به دفاع از معقولیت باورهای دینی پرداخته است، «معرفت‌شناسی اصلاح‌‌شده» است. در بین معرفت‌شناسانِ اصلاح‌شده دیدگاهِ «ولترستورف» با انتقادات کمتری مواجه است. این نوشتار سعی دارد با بهره‌مندی از روش توصیف و تحلیل، مبانی معرفت‌شناختی دیدگاه ولترستورف را دربارة معقولیت باورهای دینی نشان دهد. مبانی معرفت‌شناختی ولترستورف از طریق بررسی چالش دلیل‌گرایی قابل تبیین است. وی برای رهایی از تلقی جزمی و ناقص معرفت‌شناسی در عصر روشنگری، مفهوم معقولیت را بسط داده و معرفت‌شناسی وظیفه‌گرایانه و معقولیت موقعیتی را اتخاذ کرده‎ است. به همین جهت از قلمرو معرفت‌شناسی خارج و به حوزة روانشناسی وارد شده است. ولترستورف در باب توجیه، مبناگراییِ توأم با انسجام را پذیرفته است؛ اما به‎دلیل پذیرش انسجام‌گرایی منفی، مبناگرایی تأثیر چندانی در دیدگاه ایجابی او نداشته است. او برای دفاع از معقولیت باورهای دینی جنبه‌های گوناگونی را مورد نظر قرار داده، اما به نوعی کثرت‌گرایی دچار گشته است.

کلیدواژه‌ها


1 [اکبری، رضا (1386). ایمان‌گروی. چ دوم، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
]2[ پلنتینگا، آلوین؛ ولترستورف، نیکلاس (1381/1983). عقل و ایمان، ترجمه: بهناز صفری میان‌رشیدی، قم، اشراق.
]3[ کلارک، کلی جیمز (1388/1956). بازگشت به عقل، ترجمه: عباس یزدانی، زنجان، دانشگاه زنجان.
[4] Buras, Todd (2011). “The Other Wolterstorff-- A Review Essay”. Christian Scholar's Review, vol 41, Dec, Winter, p.77, http://connection.ebscohost.com/c/book-reviews/71325213/other-wolterstorff- review-essay. (آخرین دسترسی آخر سال 91).
[5] Davison, Scott A. (2011). “Nicholas Wolterstorff: Practices of Belief: selected essays, Vol. 2 (Terence Cuneo,   ed.)”. International Journal for Philosophy of Religion, New York, Cambridge University Press, Vol 70, Dec, pp 255–258, http://link.springer.com/search?query=10.1007%2Fs11153-011-9287-4./DOI:10.1007/s11153-011-9287-4. (95/3/31).
[6] Plantinga, Alvin (2000). Warranted Christian Belief.  New York, Oxford University Press, Grand Rapids, MI: Christian Classics Ethereal Library, http://home.sogang.ac.kr/sites/sgphilobk21/%EC%9E%90%EB%A3%8C%EC%8B%A4/Lists/b8/Attachments/3/warranted_christian_belief_alvin_plantinga.pdf (95/03/24&95/03/25).
[8] Wolterstorff, Nicholas (2010). Inquiring About God. Terence Cuneo (ed.), Vol. 1, New York: Cambridge University Press, http://libgen.io/ads.php?md5=0050E10CC7DC2F0E2E4BE2927C7D3BB4     (95/03/24&95/03/25) http://ebooks.cambridge.org/ebook.jsf?bid=CBO9780511676239.     (95/03/24&95/03/25). http://dx.doi.org/10.1017/CBO9780511676239 (95/03/24&95/03/25).
[9] ---------- (1996). John Locke and the Ethics of Belief. New York, Cambridge University Press, http://libgen.io/ads.php?md5=BFE3A40528180901600E6EE915A4A94A  (95/03/24&95/03/25).
[10] ---------- (1995). Divine Discourse: Philosophical Reflections on the Claim that God Speaks. New York, Cambridge University Press, http://libgen.io/ads.php?md5=E24F19B30A9B29BE014A83DCACF481EA  (95/03/24&95/03/25).
[11] ---------- (1983?). “Can Belief in God Be Rational If It Has No Foundations?”. Alvin Plantinga; Nicholas Wolterstorff (eds.), 2004, Faith and Rationality: Reason and Belief in God, Notre Dame, University of Notre Dame Press, http://libgen.io/ads.php?md5=7ED5122EF82ECC2F8D8F792F853FC199 (95/03/24&95/03/25).
[13] Yazdani, Abbas (2010). Evidentialism and The Rationality of Religious Belief. Saarbrüchen, LAPLAMBERT Academic Publishing.