تاملی پیرامون تحولات انسان شناختی در سنت مسیحی و تاثیر آن بر الهیات سیاسی مدرن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

گسترش و بسط قلمروهای الهیاتی مقوله­ ای است که همواره در مجاورت و موانست مؤلفه‌هایی همسو تفسیر شده است. تحولات انسان­ شناختی، به ویژه در پارادایم سنت مسیحی، از جمله عوامل مهمی است که بر هستی­ شناسی الهیات مدرن و رابطۀ آن با امر سیاسی تأثیر می­ گذارد و اشکالی نهایی شده از زیست انسان معاصر را توضیح می­دهد. هدف اصلی مقالۀ حاضر بررسی تحولات الهیاتی عصر مدرن است که به مثابه یافته­ای نظری، تکنولوژی ساخت انسان مسیحی را در دیالکتیک دین و امر سیاسی بررسی می­کند. در این صورت با این پرسش مواجه هستیم که تحولات هستی­ شناسانه و انسان­ شناختی الهیات مسیحی چه تأثیری بر تکوین الهیات سیاسی مدرن نهاده است؟ در پاسخ به سؤال مذکور و با بهره از روش توصیفی ـ تحلیلی کوشیده­ ایم این فرضیه را مورد ارزیابی قرار دهیم که از آنجا که الهیات سیاسی مسیحی بر اساس نقش مفهومی [جایگاه کانونی] انسان در هستی منسجم شده است و امکان مطالعۀ پارادایمی آن وجود ندارد، بنابراین با ملاحظۀ تحولات الهیات ­مسیحی می­توان دریافت که فرایند شکل­گیری الهیات سیاسی مدرن محصول گسست و پیوست­هایی در حوزۀ فلسفه، الهیات و امر سیاسی است که به­ صورت نظریه ­هایی مدون و سیستم­ های مفهومی متناظر صورت بندی می­ گردد 

کلیدواژه‌ها


[1] آرنت، هانا (1395). وضع بشر، مترجم: مسعود علیا، تهران، ققنوس.
[2] اسپنسر، هربرت (1381). جامعه سنتی، جامعه مدرن (مدرنیته؛ مفاهیم انتقادی)، ویراستار: مالکوم واترز، مترجم: منصور انصاری، تهران، نقش جهان.
[3] اسپینوزا، بندیکت (1396). رسالۀ الهی ـ سیاسی، مترجم: علی فردوسی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
[4] آربلاستر، آنتونی (1368). ظهور و سقوط لیبرالیسم غرب، مترجم: عباس مخبر، تهران، نشر مرکز.
[5] آدامز، دانیل جی (1384). «الهیات پسا مدرن»، پگاه حوزه. قم، شماره171. آبان 1384، صص: 16ـ26.
[6] باربیه، موریس (1389). دین و سیاست در اندیشۀ مدرن، مترجم: امیر رضایی، تهران، نشر قصیده سرا.
[7] بودریار، ژان (1378). « وانموده»، سرگشتگی نشانه­ها: نمونه­هایی از نقد پسامدرن، مترجم: مانی حقیقی، تهران، نشر مرکز.
[8] پرز راموس، آنتونیو (1392). فرانسیس بیکن و قلمرو دو وجهی انسان، تاریخ فلسفه راتلج، ج 4: رنسانس و عقل باوری سده هفدهم. ویراستار ج. اچ. آر. پارکینسون. ترجمه حسن مرتضوی، تهران، پویه نگار.
[9] تیلیش، پل (1396). الهیات سیستماتیک، ج 1، مترجم: حسین نوروزی، تهران، محراب.
[10] ـــــ (1376). الهیات فرهنگ، مترجم: مراد فرهاد پور و فضل الله پاکزاد، تهران، طرح نو.
[11] تیلور، مارک سوسی (1380). «الهیات پست مدرن»، نامۀ فرهنگ، 42شماره، تهران، زمستان 1380، صص: 168ـ172.
[12] جولی، نیکلاس (1392). لایب نیتس: حقیقت، شناخت و متافیزیک، تاریخ فلسفه راتلج، ج4: رنسانس و عقل باوری سدۀ هفدهم. ترجمه حسن مرتضوی. ویراستار: ج. اچ. آر. پارکینسون، تهران، دالاهو.
[13] دیرکس، هانس (1391). انسان شناسی فلسفی، ترجمه: محمدرضا بهشتی، تهران، هرمس.
[14] دیل، ویلیام و تیموتی، بیل (1391). نظریه برای پژوهش دینی، مترجم: حمید پرنیان، تهران، انتشارات زمانه.
[15] کانت، ایمانوئل (1383). سنجش خرد ناب، مترجم: میرشمس‌الدین ادیب سلطانی، تهران، امیرکبیر.
[16] ـــــــــــــ (1388). دین در محدودۀ عقل تنها، مترجم: منوچهر صانعی دره بیدی، تهران، نقش و نگار.
[17] کاپلستون، فردریک (1385). تاریخ فلسفه، ج 4: از دکارت تا لایب نیتس، مترجم: غلامرضا اعوانی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات سروش.
[18] گادامر، هانس گئورک (1382). مثال خیر در فلسفۀ افلاطونی ـ ارسطویی، مترجم: دکتر حسن فتحی، تهران، حکمت.
[19] گریفین، دیویدری (1388). خدا و دین در جهان پسامدرن، مترجم: حمیدرضا آیت اللهی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[20] لایب نیتس، گوتفرید ویلهلم (1372). مونادولوژی و چند مقالۀ فلسفی دیگر، ترجمه به انگلیسی: پال شاکر و ان مارتین شرکر، ترجمه به فارسی: عبدالکریم رشیدیان، تهران، نشر ماهی.
[21] لوگوف، ژاک (1391). اروپا مولود قرون وسطی: بررسی تاریخی فرایند تکوین و تکامل اروپا در قرون وسطی (سده های 4 تا 16 میلادی)، مترجم: بهاء الدین بازرگانی گیلانی، تهران، کویر.
[22] مک گراث، آلیستر (1393). درسنامۀ الهیات مسیحی (بخش نخست: دوره‌ها، چهره‌ها، منابع و شیوه‌ها)، مترجم: بهروز حدادی، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
[23] نصر، سیدحسین (1388). معرفت و معنویت، ترجمه: دکتر انشاء الله رحمتی، تهران، دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
[24] ویور، مری‌جو (1393). درآمدی به مسیحیت، مترجم: حسن قنبری، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
[25] وبر، ماکس (1394). دین، قدرت، جامعه، مترجم: احمد تدین، تهران، هرمس.
[26] Bacon, F (2006). The Advancement of Learning. DoDo Press.
[27] Kafmel, E (2007). Comparative Political Theology. Paris: SCIS.
[28] Macfarlane, G (2002). Review of Niels Henric Gregersen, The Human Person in Science and Theology. London: T. & T. Clark.
[29] Metz, J.B (2013). Political Theology: Contemporary & Future Directions. (Tow- Fold Political Theology). Edited by Michael Welker, Francis Schussler Fiorenza & Klaus Tanner. Louisville, Kentucky: Westminster John Knox Press.
[30] Phillips, E (2012). Political Theology: A Guide for the Perplexed. UK: T & T Clark.
[31] Wilson, Holly L (2006). Kant,s Pragmatic Anthropology, It,s Origin, Meaning, and Critical Significance.Albany: State University of New York.