عبدالسلام کامویی؛ شیخ‌‌المشایخ سهروردیه در عراق عجم، یزد و کرمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیارگروه ادیان و فلسفه دانشگاه کاشان

چکیده

عبدالسلام کامویی از عارفان برجسته طریقۀ سهروردی در دوران ایلخانی است. نسبت کامویی به کامو روستایی از توابع کاشان می‌رسد. از آثار و احوال وی جز اشاراتی چند در خلال نوشته‌های شاگردان و تابعانش، اطلاعی در دست نیست. تنها نوشتۀ باقی‌مانده از کامویی نامه‌اش به تقی‌الدین داداست. دادا، عبدالمؤمن اصفهانی و نظام‌الدین محمود کرمانی ازجملۀ تربیت‌یافتگانش بوده‌اند. عماد فقیه نیز به کامویی ارادت داشت و با فرزند و جانشینش امام‌الدین محمد بیعت کرد. یک قرن بعد پیرجمال اردستانی نیز در آثار خود به‌صورتی مریدانه به احوال کامویی پرداخته است. عبدالمؤمن اصفهانی کمی قبل از ترجمۀ عوارف به سال 665 ه‍.ق به حلقۀ یاران کامویی پیوست. در همین اوان، نظام‌الدین محمود از کرمان به خدمت کامویی آمد و پس از طی مراحل سلوک به سال 666 ه‍.ق، اجازۀ تأسیس خانقاه در کرمان یافت. در مثنوی‌های عماد فقیه، به‌ویژه مثنوی صفانامه و آثار پیرجمال می‌توان به اطلاعاتی از مقاطع زندگی وی دست یافت؛ اما پذیرش مواردی مانند ملاقات کامویی با سهروردی که هر دو بدان اشاره کرده‌اند، به‌لحاظِ تاریخی مشکل است. همچنین سلسله‌ای معنوی از کامویی نشئت گرفته است و در مناطقی چون نائین و اردستان به نام پیرجمالیه گسترش‌ یافت. بررسی‌های مقاله نشان می‌دهد حوزۀ تعلیمی کامویی از کاشان و اصفهان و اردستان تا نائین و یزد و کرمان گسترده بوده و بعد از وی نیز فرزندانش آن را ادامه دادند.
 

کلیدواژه‌ها


[1]. اردستانی، پیرجمال (1389). رسایل، تصحیح امید سروری، تهران، مرکز پژوهش کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
[2]. ــــــــــــــ (1376). دیوان اشعار، تصحیح ابو طالب میر عابدینی، تهران، رروزنه.
[3]. ــــــــــــــ (1388). شرح الکنوز و بحر الرموز، تصحیح امید سروری، تهران، مرکز پژوهش کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
[4]. ــــــــــــــ  (1367). مراه الافراد، تصحیح حسین انیسی‌پور، تهران، زوار.
[5]. ــــــــــــــ (1380). مصباح الارواح، تصحیح و مقدمه: سید ابوطالب عابدینی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
[6]. جامی، عبدالرحمن (1375). نفحات الانس من حضرات القدس، تصحیح محمود عابدی، تهران، موسسه اطلاعات.
[7]. چیتیک، ویلیام (1391). قلب فلسفه اسلامی (در جستجوی خودشناسی در تعالیم افضل الدین کاشانی)، ترجمه شهاب‌الدین عباسی، تهران، مروارید.
[8]. حموئی یزدی؛ نظام‌الدین اسحاق، نجم‌الدین محمد، سالک‌الدین محمد اول، مالک‌الدین مؤید و سالک‌الدین محمد دوم. المشیخه (کنز السالکین)، دستنوشت شمارۀ 2143 کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران.
[9]. خطیب، سعید (محرابی کرمانی) (1383). تذکره الاولیا یا مزارات کرمان، کرمان، مرکز کرمان‌شناسی.
[10]. خوافی، فسیح احمد (1340). مجمل فصیحی، بخش دوم، خبرنامه کتاب‌های رایگان فارسی.
[11]. خوشحال دستجردی، طاهره (1381). «مقایسه طریق نامه عمادالدین فقیه کرمانی و مصباح الهدایه عزالدین محمود کاشانی»، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، جلد چهاردهم، شماره 2، ص 77ـ100.
[12]. زرین‌کوب، عبدالحسین (1385). جستجو در تصوف ایران، انتشارات امیر کبیر، تهران.
[13]. سهروردی، شهاب‌الدین عمر (1374). عوارف المعارف، ترجمه ابومنصور بن عبدالمومن اصفهانی، به اهتمام قاسم انصاری، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران،
[14]. شیرازی، معصوم علیشاه (1319). طرایق الحقایق، تصحیح محمدجعفر محجوب، کتابخانه سنایی.
[15]. شیروانی، زین العابدین (1342). بستان السیاحه، تهران، کتابخانه سنایی.
[16]. کاشانی، عزالدین بن علی محمود (1388). مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه، تصحیح جلال‌الدین همایی، سازمان چاپ و انتشارات، تهران.
[17]. کرمانی، عماد الدین علی (1374). طریقت‌نامه، به تصحیح و تحشیه: رکن الدین همایونفرّخ، تهران، اساطیر.
[18]. ــــــــــــــ (1380). مثنوی‌های عماد کرمانی، تصحیح محمدرضا صرفی و داریوش کاظمی، کرمان، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان کرمان.
[19]. مستوفی بافقی، محمد مفید (1384). جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، تهران، اساطیر.