تأملی بر بایسته های سلوک در رسالۀ الطیر ابن‌سینا

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان

2 دانش آموختۀ دکتری رشتۀ حکمت متعالیه دانشگاه اصفهان

چکیده

ابن­سینا از فیلسوفان نادری است که بر اساس معرفت نفس، راز تجربۀ شخصی خود را در قالب رساله­های سه­گانۀ تمثیلی آورده ­است. رسالۀ الطیر ابن­سینا یکی از رسائل عرفانی اوست که حالات عرفانی انسان و نحوۀ سیر و سلوک آدمی به سوی حق را در قالب تمثیلی زیبا ترسیم می­نماید. در این رساله، سالک به پرنده­ای تشبیه می­شود که با رهایی از وابستگی­های این دنیایی و با کمک پیر و مرشد طریقت، خود را به مطلوب حقیقی می­رساند. در این مقاله برآنیم برخی از دیدگاه­های عرفانی ابن­سینا را در فرایند سیر عرفانی عارف در رسیدن به مرتبۀ عالی حقیقت  تبیین نماییم. این نوشتار پس از طرح کلیات و شرح مختصری از اصل داستان، به ارائۀ تفسیر و تحلیل داستان پرداخته و دیدگاه­ها و عناصر اصلی عرفانی ابن­سینا را  بیان خواهد نمود.

کلیدواژه‌ها


[1]. ابن سینا، حسین عبدالله (1384). الاشارات و التنبیهات. قم، مؤسسۀ مطبوعات دینی.
[2]. ---------- (1391). رساله الشفاء من خوف الموت و معالجه الاغتمام به، از مجموعۀ رسائل فلسفی. قم، آیت اشراق.
[3]. ---------- (1358). رسائل ابن­سینا. قم، انتشارات بیدار.
[4]. ادیانی، یونس (1384). بازشناسی فلسفۀ ابن­سینا. تهران، انتشارات نقش جهان.
[5]. پورنامداریان، تقی (1364). رمز وداستان­های رمزی در ادب فارسی. تهران، انتشارات علمی فرهنگی.
[6]. ---------- (1394). دیدار باسیمرغ. تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[7]. تقی، شکوفه (1382). دوبال خرد عرفان و فلسفه در رسالۀ الطیرابن­سینا. تهران، نشر مرکز.
[8]. خیاطیان، قدرت الله (1379). سیری در رسالۀ الطیرها. تهران، مؤسسۀ انتشارات اعلمی دانشگاه صنعتی شریف.
[9]. ساوی، عمروبن سهلان (1370). شرح رسالۀ الطیر ابن­سینا. تهران، انتشارات الزهرا.
[10]. سهروردی، یحیی بن حبش( 1373). مجموعۀ مصنفات شیخ اشراق. تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[11]. مبارک، وحید (1391). « مطالعۀ تطبیقی سیر تعالی در دو اثر عرفانی حکمی (رسالۀ الطیر و جاناتن مرغ دریایی)». مطالعات ادبیات تطبیقی. شمارۀ 37، بهار، صص 78-57.
[12]. مخلص، سهام ( 1395). « رسالۀ الطیر ابن سینا، فرا روایتی نمادین از معنای زندگی». حکمت سینوی، شمارۀ 56، پاییز و زمستان، صص 118-103.