قاعدۀ زرین بر دوگانۀ خود - دیگری استوار است. سعدی به تصریح در یکی از قطعات خود به این قاعده با بیانی سلبی اشاره کرده است. با پیش فرض گرفتن توجه سعدی به قاعدۀ زرین پرسش این است که اصولاً علت توجه به دیگری در اندیشۀ سعدی چیست؟ و این قاعده با نظر به ساحت های پنج گانه وجود انسان یعنی باورها، احساسات، خواسته ها، گفتار و کردار، در روایتها و حکمت های سعدی چگونه انعکاس یافته است؟ پاسخ به این پرسش ها با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. نتایج نشان میدهد توجه سعدی به دیگری از سه منشأ توجه به امر الهی، خویش کامی و اهمیت عدالت اجتماعی مایه میگیرد. سعدی در اشعارش در قالب حکمتها، تمثیل ها و سخنان شخصیت های داستان قاعدۀ زرین را به صورت امری انضمامی و همچون تجربه زیسته ارائه کرده است و درنتیجه امکان همذات پنداری و تاثیر عاطفی آن افزون شده است؛ یعنی خود را به جای دیگری انگاشتن و آنچه مطلوب است برای دیگری خواستن.