فردریش شلایرماخر و کارل بارت: بررسی دو مواجهه با فسردگیِ الهیاتِ طبیعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه ادیان و عرفان، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

در این مقاله با روشی توصیفی، تحلیلی و مقایسه‌ای به دو متأله بزرگِ مسیحی در دورۀ مدرن، فریدریش شلایرماخر و کارل بارت، و خصوصاً تحولی که آن‌ دو در الهیات مسیحی پدید آوردند، پرداخته شده‌است. مقایسۀ این دو اندیشمند، نشان‌دهندۀ ربط و نسبتی بین دیدگاه‌های نسبتاً معارض آنهاست. آن‌ها کوشیدند، نوعی از شورمندی‌ در دیدگاه‌های الهیاتیِ زمانه‌شان پدید آورند، لیکن با توجه به مشکلی که در آن الهیات می‌دیدند، این شورمندی را با تکیه بر مبانیِ مختلفی وارد کردند. شلایرماخر بر احساسِ بشری و شهود و پارسامنشی تأکید داشت و بارت بر امری آن‌سویی و کاملاً متفاوت از تجربۀ بشری. به همین ترتیب، اکثرِ دیدگاه‌های آن‌ها خصوصاً دربارۀ کتابِ مقدس و کلامِ خدا و مسیح، تفاوت‌هایی دارد. به‌رغم این تفاوت‌ها، بارت معتقد بود، با تفسیری مبتنی بر روح‌القدس یا مبتنی بر مسیح‌شناسیِ بارتی از شلایرماخر می‌توان به تأسیس پلی بین دیدگاه‌های شلایرماخر و او امیدوار بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. آقامالیان، میشل؛ امیرعباس علیزمانی و عباس یزدانی؛ بررسی و نقد دلایل مخالفت کارل بارت با الهیات طبیعی؛ پژوهش‌های فلسفی کلامی؛ شماره 82؛ زمستان 1398.
  2. باسط، محمدابراهیم، ترجمۀ دربارۀ دین، اثر شلایرماخر؛ تهران؛ نی؛ 1399.
  3. براون، کالین؛ فلسفه و ایمان مسیحی؛ ترجمۀ طاطه‌وس میکائلیان؛ تهران؛ علمی و فرهنگی؛ 1384.
  4. برومندفر، بابک و همکاران، مفهوم احساس در آثار نخستین شلایرماخر؛ پژوهشنامه ادیان؛ شماره 2؛ بهار و تابستان 1399.
  5. بیات، محمدرضا، الاهیات بارت؛ انجمن معارف اسلامی؛ شماره 2؛ بهار 1384.
  6. پایلین، دیوید ای.؛ الاهیات طبیعی؛ مجموعه مقالات؛ دفتر نخست: الاهیات جدید مسیحی؛ قم؛ دانشگاه ادیان و مذاهب؛ 1388.
  7. زروانی، مجتبی؛ شلایرماخر و تجربۀ دینی؛ پژوهشنامه فلسفه دین؛ شماره 8؛ پاییز و زمستان 1385.
  8. شلایرماخر، فریدریش؛ دربارۀ دین؛ ترجمۀ محمدابراهیم باسط؛ تهران؛ نی؛ 1399.
  9. شمشیری، محمدرضا؛ و فریبا پسندی؛ مقایسه علم و دین از دیدگاه فردریک شلایرماخر و کارل بارت؛ پژوهش‌های علم و دین؛ شماره 15؛ بهار و تابستان 1396.
  10. کاکس، جیمز ال.؛ پدیدارشناسی دین؛ ترجمۀ جعفر فلاحی؛ تهران؛ مرکز؛ 1397.
  11. کامرانی، سمیه؛ ولی الله عباسی و علیرضا قائمی‌نیا؛ شلایرماخر و گوهر دین؛ قبسات؛ شماره 6؛ زمستان 1389.
  12. کروتر، ریچارد؛ مقدمۀ مترجم انگلیسی؛ دربارۀ دین، اثر فریدریش شلایرماخر؛ ترجمۀ محمدابراهیم باسط؛ تهران؛ نی؛ 1399.
  13. گرنز، استنلی جی. و السون، راجر اِی.؛ الاهیاتِ مسیحی در سدۀ بیستم؛ ترجمۀ روبرت آسریان و میشل آقامالیان؛ تهران؛ کتاب روشن؛ 1386.
  14. لین، تونی؛ تاریخ تفکر مسیحی؛ ترجمۀ روبرت آسریان، تهران؛ فرزان روز؛ 1383.
  15. مک‌گراث، الستر؛ درآمدی بر الاهیات مسیحی؛ ترجمۀ عیسی دیباج؛ تهران؛ کتاب روشن؛ 1385.
  16. وحدتی پور، محبوبه؛ حقی، سید علی؛ بررسی دیدگاه کارل بارت در باب الاهیات نوارتدوکسی؛ اندیشه دینی؛ شماره 45؛ زمستان 1391.
  17. Barth, Karl; The Word of God and the Word of Man; by D. Horton, New York: Harper, 1957.
  18. Barth, Karl, Torrance, T. F.; Theology and Church: Shorter Writings 1920-1928; United States: Wipf & Stock Publishers, 2015.
  19. Capps, W. H.; Religious Studies: The Making of a Discipline; Minneapolis: Fortress Press, 1995.
  20. Dorrien, Gary; Barth and Modern Liberal Theology; in George Hunsinger and Keith L. Johnson (eds.), The Wiley Blackwell Companion to Karl Barth: Barth in Dialogue, Vol. II, John Wiley & Sons Ltd, 2020.
  21. Glomsrud, Ryan; Barth and Schleiermacher, in George Hunsinger and Keith L. Johnson (eds.), The Wiley Blackwell Companion to Karl Barth: Barth in Dialogue, Vol. II, John Wiley & Sons Ltd, 2020.
  22. Gockel, M.; Barth and Schleiermacher on the Doctrine of Election: A Systematic-Theological Comparison; New York: Oxford University Press, 2006.
  23. Green, Garrett; Enlightenment; in The Routledge Companion to Modern Christian Thought, Chad Meister and James Beilby (eds.), Routledge, 2013.
  24. Kors, Alan Charles; Deism, in The Routledge Companion to Modern Christian Thought, Chad Meister and James Beilby (eds.), Routledge, 2013.
  25. Livingston, James C.; Modern Christian Thought, vol. 1: The Enlightenment and the Nineteenth Century, Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall; Minneapolis, MN: Fortress Press, 1997.
  26. Mueller, David L.; An Introduction to the Theology of Albrecht Ritschl; Philadelphia: Westminster, 1969.
  27. Robinson, Daniel N.; Romanticism; in The Routledge Companion to Modern Christian Thought, Chad Meister and James Beilby (eds.), Routledge, 2013.
  28. Schleiermacher, Friedrich; Christian Faith, Bloomsbury T&T Clark, 2016.
  29. Stump, J. B.; Liberal Theology; in Routledge Companion to Modern Christian Thought, Chad Meister and James Beilby (eds.), Routledge, 2013.
  30. Tice, Terrence N.; Interviews with Karl Barth and reflections on his interpretations of Schleiermacher; in Barth and Schleiermacher: Beyond the impasse? (eds, J.O. Duke and R.F. Streetman), 43-62. Philadelphia: Fortress Press, 1988.
  31. Webb, Stephen H.; Re-figuring Theology: The Rhetoric of Karl Barth, State University of New York Press, 1991.

 

مجله ادیان و عرفان
دوره 56، شماره 1
شهریور 1402
صفحه 55-73

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار